در آیین یارستان، موسیقی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در واقع موسیقی جزیی از آداب مذهبی این آیین به شمار می‌رود و دارای شگفتی‌ها و جذابیت‌های فراوانی مربوط به همین قوم است سیروس سپهری در پایان نامه کارشناسی موسیقی خود با عنوان « پژوهشی در موسیقی یارستان »، آورده است: یارستان عنوان آیینی است مذهبی در غرب کشور، که از قرن دوم هجری به وجود آمده است. این آیین نشات گرفته از ادیان بزرگی چون اسلام، زرتشت، بودا و مسیحیت است. مولف در ادامه این پایان نامه همچنین افزوده است: موسیقی یارستان که بازتاب شرایط اجتماعی ، فرهنگی و آکنده از ژرف ترین اعتقادات فلسفی این قوم می باشد، جز لاینفک حیات آن به شمار می رود. مولف در بخش دیگری از پژوهش خود آورده است اعتقاد اهل حق بر این است که موسیقی از دوران آغاز خلقت با هستی عجین بوده است، خاصه با انسان بنا به روایتی آن زمان که خداوند متعال تصمیم به خلقت انسان گرفت، موسیقی و انسان در هم آمیخته شدند. همچنین در اهل حق در هنگام تولد و مرگ موسیقی نواخته می شود و به صورت تنبور نوازی و کلام خوانی و کف زدن انجام می شود. هنگامی که کودکی متولد می‌گردد در مراسم نامگذاری وی موسیقی و مراسم کلام خوانی برگزار می ‌شود. در هنگام بلوغ هم که مراسم سرسپردگی انجام می شود و جسم فرد به بندگی حق تعالی اقرار می کند، مراسم تنبور نوازی و کلام خوانی اجرا می شود. وقتی هم که انسان دار فانی را وداع می گوید و جان را به جان آفرین تسلیم می‌کند، موسیقی و خاصه تنبور وی را بدرقه می کنند . محقق در بخش دیگری آورده است: ساز تنبور که کارشناسان ساخت آن را منحصر به ایران می‌دانند، سالیان درازی است که در آداب و رسوم مردم مناطقی از کشورمان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، البته تنبور در مناطق مختلف ایران با نام‌های متفاوتی خوانده می شود. در ادامه این پایان نامه مذکور آمده است: مردم یارستان که دارای نوعی موسیقی خاص آیینی هستند، سالهاست که نغمه های باستانی را نسل به نسل به صورت سینه به سینه انتقال داده اند. هر چند تعدادی از این نغمه‌ها به مرور زمان به فراموشی سپرده شده، اما خوشبختانه به دلیل عدم نفوذ موسیقی‌های بیگانه به این منطقه، که از مناطق بکر کرمانشاه است. حوزه گوران آن نغمه‌ها به صورتی اصیل و کامل و دقیق به دست نسل جدید رسیده است و نیز تنبور نوازان مردم یارستان به سه ناحیه جغرافیایی حوزه گوزان، حوزه صحنه و حوزه بیونیج و کرند تقسیم می شوند. در این پایان نامه که در تابستان سال 1381 در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و با راهنمایی درویش رضا منظمی تدوین گشته، آمده است: از سال 1354 تا 1357 به همت مرکز حفظ و اشاعه موسیقی کرمانشاه اولین کارهای گروه نوازی تنبور به اجرا درآمد و تنبور از حالت یک ساز صرفا آیینی خارج شد و به جرگه سازهای ارکستری پیوست که گاهی با ساز نی و دف و تار و عود و کمانچه نیز همنوا شده است. گروه تنبور نوازان شمس به سرپرستی کیخسرو پور ناظری، گروه تنبور نوازان باباطاهر به سرپرستی شادروان سید خلیل عالی نژاد و دیگر گروهها به اشاعه این ساز در نزد مردم دیگر نقاط پرداختند و آنها را با صدای اهورایی این ساز آشنا ساختند. مولف در بخش دیگر با عنوان “موسیقی مینی‌مال” آورده است: موسیقی مینی مالیسم در دهه 60 میلادی به وجود آمد و تا حدود زیادی با هنر مینی مال تجسمی اراتباط دارد. موسیقی مینی مالیسم نیز عکس العملی بود در مقابل (و نه درضدیت) هنر پیچیده روشنفکرانه معاصران اروپایی یا آمریکایی که بیشتر به موسیقی آوانگارد ( پیشرو) معروف بودند. موسیقی مینی مالیستی از همان اقلیمی سر برآورد که هنرمینی مالیستی از آن سرچشمه گرفت، هنری که شاخص آن فرم‌های ساده، شفافیت و پوشیده‌گویی است. در واقع موسیقیدانان مینی مالیست دهه 1960 بیشتر توسط نقاشان و پیکره سازان درک شدند تا از سوی همقطاران آهنگسازشان. در خاتمه این پایان نامه خاطر نشان شده است: اولین بار واژه مینی مالیسم را منتقد و موسیقی شناسی انگلیسی به نام مایکل نیمن در همان دهه 60 عنوان کرد، اما آهنگساز فعال و معروف این سبک، آهنگساز آمریکایی فیلیپ گلس (PHILIP GLASS) است که به نوعی او را بانی موسیقی مینی مالیسم و به خصوص در موسیقی فیلم می‌شناسند

بگو یا علی